Le Corbusier (Charles-Édouard Jeanneret) là một kiến trúc sư, nhà quy hoạch đô thị, nhà thiết kế, họa sỹ, nhà văn (6/10/1887 – 27/8/1965); Ông sinh ra tại Thụy Sĩ và trở thành công dân Pháp vào năm 1930. Sự nghiệp của ông (gắn liền với người anh em họ, KTS người Thụy Sĩ Pierre Jeanneret, 22/3/1896 – 04/12/1967) kéo dài năm thập kỷ với nhiều tòa nhà được xây dựng tại Châu Âu, Châu Á và Châu Mỹ.
Tên tiếng Anh: The Architectural Work of Le Corbusier, an Outstanding Contribution to the Modern Movement
Địa điểm: Argentina, Bỉ, Pháp, Đức, Ấn Độ, Nhật Bản, Thụy Sĩ
Năm công nhận: 2016
Tiêu chí: (i)(ii)(vi)
Diện tích: 98.4838 ha với vùng đệm 1,409.384 ha
Phần lớn các công trình kiến trúc của Le Corbusier đều được thực hiện theo 5 nguyên tắc:
i) Giải phóng không gian tầng 1, tạo thành các không gian mở kết hợp với vườn;
ii) Vườn trên mái, loại bỏ mái dốc truyền thống, có thể sử dụng cho hoạt động vui chơi, thể thao;
iii) Mặt bằng linh hoạt gắn với việc sử dụng khung chịu lực;
iv) Cửa sổ băng ngang và
v) Mặt đứng tự do.
Ngoài ra, các công trình kiến trúc của Le Corbusier còn được thiết kế dựa trên nguyên tắc Modulor, một hệ thống tỷ lệ hài hòa dựa trên kích thước của con người (với biểu tượng một người đàn ông với cánh tay giơ lên) do ông lập ra.
Danh mục Di sản 17 công trình do Le Corbusier thiết kế:
- Biệt thự La Roche và Jeanneret (Maisons La Roche et Jeanneret)
- Biệt thự nhỏ trên hồ Geneva (Petite villa au bord du lac Léman)
- Khu phố Fruges (Cité Frugès)
- Dinh thự Guiette (Maison Guiete)
- Biệt thự “Citrohan” và biệt thự Jumelles tại Weissenhof-Siedlung (Maisons de la Weissenhof-Siedlung)
- Biệt thự Savoye (Villa Savoye et loge du jardiner)
- Chung cư Clarté (Immeuble Clarté)
- Chung cư Porte Molitor (Immeuble locatif à la Porte Molitor)
- Nhà ở Marseille (Unité d’habitation Marseille)
- Nhà máy may Claude et Duval (La Manufacture à Saint- Dié)
- Dinh thự Curutchet (Maison du docteur Curutchet)
- Nhà thờ Notre Dame du Haut (Chapelle Notre-Dame-du-Haut de Ronchamp)
- Chòi nghỉ của Le Corbusier (Cabanon de Le Corbusier)
- Tổ hợp công trình hành chính bang tại Chandigarh (Complexe du Capitole)
- Tu viện Sainte Marie de La Tourette (Couvent Sainte-Marie-de-la-Tourette)
- Bảo tàng Quốc gia Nghệ thuật phương Tây (Musée National des Beaux-Arts de l’Occident)
- Nhà Văn hóa Firminy (Maison de la Culture de Firminy)
1. Biệt thự La Roche và Jeanneret, Paris, Pháp
Biệt thự La Roche (Villa La Roche/ Maison La Roche) và biệt thự Jeanneret (Maison Jeanneret) nằm tại Paris, Pháp. Biệt thự La Roche có mặt bằng hình chữ L, một nhánh nối với biệt thự Jeanneret, hình chữ nhật, tạo thành một tổng thể thống nhất cả về hình khối lẫn phong các kiến trúc. Công trình cao 2- 3 tầng, xây dựng trong giai đoạn 1923-1925, được coi là một trong ví dụ nổi bật của kiến trúc hiện đại Pháp.
Công trình như một tác phẩm nghệ thuật lập thể 3 chiều được nhấn mạnh bởi các chi tiết kiến trúc như lỗ tường, cầu thang, đường dốc, hành lang, ban công; được bổ sung bởi ánh sáng trực tiếp và khuếch tán, tạo nên các cảnh quan kiến trúc tuyệt đẹp cả bên trong lẫn bên ngoài nhà, không phô trường mà tinh tế.
Nội thất của tác phẩm nghệ thuật lập thể này được tô điểm bởi một tông màu đa sắc, từ đen xám, đến màu xanh nhạt, đối lập với mặt đứng hoàn toàn màu trắng. Công trình được đánh giá là đẹp như tranh vẽ.
Trang trí bên trong như một bộ sưu tập sáng tạo đồ nội thất, được thiết kế dành riêng cho công trình. Ngày nay, biệt thự La Roche – Jeanneret trở thành nhà trưng bày sưu tập nghệ thuật Le Corbusier (Fondation Le Corbusier), là nơi chứa bộ sưu tập lớn nhất của Le Corbusier với khoảng 8000 bản vẽ sơ phác, thiết kế kiến trúc; 450 bức tranh, 200 tác phẩm trên giấy và các tài liệu lưu trữ bằng văn bản và ảnh khác.
2. Biệt thự nhỏ trên hồ Geneva, Corseaux, Thụy Sĩ
Biệt thự (Villa Le Lac/Petite villa au bord du lac Léman) nằm trên một dải đất mỏng ven hồ Geneva, là ngôi nhà của cha mẹ Le Corbusier, được xây dựng từ 1923-1924.
Công trình nằm trong một khu vườn, được bao quanh bởi những bức tường, có mặt bằng hình bình hành, gồm một phòng khách, một phòng ngủ, một tiền sảnh, bếp và không gian phụ.
Công trình có quy mô nhỏ với kích thước 16m x 4m, 64m2, song vẫn phản ánh các nguyên tắc thiết kế của Le Corbusier: Giải phóng không gian tầng 1, tạo thành các không gian mở kết hợp với vườn; Cửa sổ băng ngang; Mặt đứng tự do.
Villa Le Lac là tòa nhà hiện đại đầu tiên của Le Corbusier xây dựng ở Thụy Sĩ.
3. Khu phố Fruges, Pessac, Bordeaux, Pháp
Khu phố Fruges (Quartiers Modernes Frugès) nằm tại Pessac, một vùng ngoại ô của Bordeaux, Pháp, được xây dựng vào giữa năm 1924 – 1926 là thời điểm của cuộc cách mạng về nhà ở xã hội và về kiến trúc.
Ban đầu, khu phố được quy hoạch gồm 127 căn hộ, trong đó 51 căn hộ đã được xây dựng, với 7 loại công trình khác nhau: Maison Gratte-Ciel; Maison Isolée; Maison Jumelle; Maison Arcade; Maison Zig – zag; Maison Quinconce; Maison Bombardee.
Các công trình đều được thiết kế theo mô đun chuẩn, ngôn ngữ kiến trúc hiện đại với những đường nét đơn giản, dạng hình học.
Mỗi ngôi nhà đều có vườn xung quanh, tôn trọng tính riêng tư.
Các công trình đều có nhà để xe ô tô, vườn trên mái…
4. Dinh thự Guiette, Antwerp, Bỉ
Dinh thự Guiette (Maison Guiette), còn được gọi là Les Peupliers, nằm tại Antwerp, Bỉ. Công trình hoàn thành vào năm 1927, là studio và nơi sinh hoạt của René Guiette, họa sĩ và nhà phê bình nghệ thuật.
Công trình có 1 tầng hầm, 3 tầng nổi và 1 tầng mái, được xây dựng theo 5 nguyên tắc của của Le Corbusier; là một trong những ví dụ đầu tiên của kiến trúc hiện đại và hình thành trào lưu hiện đại tại Bỉ.
Tầng trệt là nhà bếp, văn phòng và một phòng khách mở ra vườn. Hai tầng trên là phòng ngủ. Tầng mái là một sân thượng và vườn mái. Nội thất bên trong được sơn màu sắc tươi sáng, đây cũng là bảng màu được Le Corbusier sử dụng trong những tác phẩm kiến trúc của mình trong những năm sau này.
5. Biệt thự tại Weissenhof-Siedlung, Baden-Württemberg, Stuttgart, Đức
Khu chung cư tại Weißenhof (Weißenhof siedlung) nằm tại thành phố Stuttgart, Đức. Đây là một khu nhà ở cho công nhân, xây dựng vào năm 1927, như là một phần của cuộc triển lãm “Die Wohnung” (Căn hộ tại Đức); là một cuộc trình diễn quốc tề về kiến trúc hiện đại bao gồm 33 tòa nhà với 60 căn hộ. Các công trình do 17 kiến trúc sư châu Âu thiết kế, trong đó các kiến trúc sư hàng đầu thế giới: Peter Behrens; Walter Gropius; Ludwig Mies van der Rohe; Le Corbusier và Pierre Jeanneret…
Triển lãm là một thành công to lớn, là một trong những ví dụ quan trọng nhất về sự thay đổi trong kiến trúc, có ảnh hưởng đến tận ngày nay.
Tại đây, Le Corbusier đã giới thiệu 5 nguyên tắc thiết kế của mình qua hai công trình: Biệt thự mang tên “Citrohan” (tòa nhà số 13) và Biệt thự ghép đôi (maisons jumelles; tòa nhà số 14 và 15).
Công trình “Citrohan” có mặt bằng hình chữ nhật, khối hộp cao 3 tầng và 1 tầng trên cùng kết hợp làm sân thượng và vườn mái.
Công trình biệt thự ghép đôi, có mặt bằng giống nhau, hình chữ T, cao 2 tầng và 1 tầng trên cùng kết hợp làm sân thượng và vườn mái.
Mặt đứng của hai công trình theo dạng cửa sổ băng, hình thức linh hoạt, không gian tầng 1 được giải phóng.
Cả hai công trình đều nhận được lời nhận xét tích cực và cả tiêu cực. Công trình là một minh chứng của quan điểm của Le Corbusier: “ngôi nhà là cái máy để ở”, quá thực dụng đến mức phi thực tế. Hiện tại hai công trình đều trở thành bảo tàng.
6. Biệt thự Savoye, Île-de-France, Poissy, Pháp
Biệt thự Savoye (Villa Savoye) nằm tại Poissy, Pháp, được xây dựng vào năm 1931. Công trình có chiều cao 9,4m, gồm 2 tầng và một tầng sân thượng. Biệt thự Savoye là một trong những công trình tiêu biểu thể hiện 5 nguyên tắc thiết kế kiến trúc của Le Corbusier, trở thành tòa nhà nổi tiếng nhất của ông và có ảnh hưởng lớn đến kiến trúc hiện đại thế giới. Không giống như các công trình nhà ống trong thành phố được Le Corbusier xây dựng trước đó, biệt thự Savoye có 4 mặt đứng, bố cục khác biệt nhau phụ thuộc vào hướng mặt trời. Mặt bằng công trình có cấu trúc hình học dựa trên lưới cột gồm 16 ô vuông.
Tầng 1 phần lớn để trống với các hàng cột tại 3 phía; một phần bố trí cầu thang, nhà để xe và các phòng cho người giúp việc.
Tầng 2 có mặt bằng hình chữ L, gồm phòng khách, 3 phòng ngủ, bếp, bao quanh một sân.
Tầng trên cùng là phòng tắm nắng, có hình khối mang tính điêu khắc, tròn, uốn cong bổ sung cho khối hình hộp của 2 tầng dưới.
7. Chung cư Clarté, Geneve, Thụy Sĩ
Chung cư Clarté (Immeuble Clarté) được xây dựng vào năm 1931-1932, gồm 45 căn hộ. Đây là một trong những dự án quan trọng đầu tiên của Le Corbusier, khởi nguồn cho việc thiết lập nguyên tắc thiết kế kiến trúc hiện đại nhà chung cư của ông. Tòa nhà được cải tạo lại vào năm 1970. Công trình cao 9 tầng, gồm một tầng bệ cho hoạt động dịch vụ, 8 tầng trên bố trí căn hộ, dạng 1 tầng và dạng thông 2 tầng với cầu thang phụ bên trong. Tòa nhà nhiều lần bị dự kiến phá bỏ, sau đó được giữ lại và trở thành di tích lịch sử vào năm 1986.
8. Chung cư Porte Molitor, Île-de-France, Paris và Boulogne-Billancourt, Pháp
Chung cư Porte Molitor (Immeuble Porte Molitor) nằm tại Île-de-France, giữa thành phố Paris và thị trấn Boulogne-Billancourt, Pháp. Công trình được bao quanh bởi các tòa nhà cao tầng, chỉ lộ ra một mặt tiền phía đường phố.
Công trình còn được gọi là Tòa nhà số 24, xây dựng vào năm 1931-1934. Công trình cao 8 tầng với 15 căn hộ, mỗi tầng có 2- 3 căn hộ; được thiết kế theo 4/5 nguyên tắc của Le Corbusier: Mặt bằng linh hoạt (cho phép người mua nhà sắp xếp căn hộ của mình theo ý muốn); Vườn trên mái; Cửa số băng ngang (cửa khung kính và gạch kính); Mặt đứng tự do. Tầng 1 được sử dụng cho hoạt động dịch vụ (khác với nguyên tắc của Le Corbusier, thường được sử dụng làm phòng lớn gắn với mái hiên và cây xanh xung quanh).
Le Corbusier sống trong tòa nhà này, tại căn hộ thông tầng (tầng 7 và 8), rộng 240m2.
9. Chung cư Marseille, Pháp
Chung cư Marseille (Unité d’habitation Marseille) là một trong các công trình nhà ở nổi tiếng của Lê Corbusiers, được hoàn thành vào năm 1952. Mẫu nhà này còn được sử dụng để xây dựng tại 4 địa điểm khác mang tên: Unité d’Habitation Nantes-reze, Pháp, hoàn thành vào năm 1955; Unité d’habitation Berlin – Westend, Đức, hoàn thành năm 1957; Unité d’habitation Briey, Lorraine, Pháp, hoàn thành năm 1963; Unité d’habitation Firminy, Loire ở Pháp, hoàn thành năm 1965.
Chung cư Marseille thường được nhắc tới như là nguồn cảm hứng ban đầu của phong cách kiến trúc và triết học mang tên Brutalist. (Công trình kiến trúc theo phong cách này thường thể hiện yếu tố lặp đi lặp lại của mô đun trên mặt đứng, được hình thành theo một chức năng nào đó. Bê tông thường để dạng thô, thậm chí để lộ cả các dấu vết ván khuôn đúc; vật liệu xây dựng bao gồm gạch, kính, thép và đá để thô).
Công trình dài 165m, rộng 24m; cao 17 tầng và tầng trệt để trống. 15 tầng dành để bố trí 337 căn hộ. Bên trong các tầng căn hộ, hành lang bố trí theo từng 3 tầng nhà. Căn hộ dạng thông 2 tầng. Tầng 7 và 8 là khu vực dịch vụ công cộng.
Tầng mái có nhà trẻ. Mái nhà được thiết kế như một sân, vườn mái, sân chơi, hồ bơi cho trẻ em với đường chạy dài 300m.
10. Nhà máy may Claude et Duval, Saint-Dié-des-Vosges, Pháp
Nhà máy may Claude et Duval (Manufacture Claude et Duval) nằm tại thành phố Saint-Dié-des-Vosges, Pháp, hoàn thành vào năm 1949. Nhà có kết cấu chịu lực bằng khung bê tông cốt thép; chiều rộng công trình mỏng, gồm 1 nhịp kết hợp với công son hai phía; cao 4 tầng và 1 tầng sân thượng. Mặc dù là nhà công nghiệp, song công trình vẫn được Le Corbusier thiết kế theo 5 nguyên tắc: Tầng 1 được giải phóng, một phần để trống tầng; Mái bằng với vườn trên mái; Mặt bằng linh hoạt gắn với việc sử dụng khung chịu lực, không gian cao một tầng kết hợp với không gian thông tầng; Cửa sổ băng ngang kết hợp với các tấm chắn nắng theo phương đứng và ngang; Mặt đứng tự do với nhiều cách bố cục khác nhau.
11. Dinh thự Curutchet, La Plata, Buenos Aires, Argentina
Dinh thự của bác sĩ Curutchet (Maison du docteur Curutchet) nằm tại La Plata, Buenos Aires, Argentina. Công trình được xây dựng vào năm 1949 – 1953, là một trong hai công trình kiến trúc của Le Corbusier được xây dựng tại châu Mỹ. Công trình kia là Trung tâm Nghệ thuật Thị giác Carpenter (Carpenter Center for the Visual Arts) ở Cambridge, Massachusetts, Mỹ.
Dinh thự cao 3 – 4 tầng, một phần tầng 1 để trống. Từ tầng 1 lên tầng 2 ngoài cầu thang thường có một đường dốc. Sân thượng và vườn mái nằm một phần trên tầng 3, có mái che cao thông 2 tầng (tương đương với tầng 3 và tầng 4). Kết cấu chịu lực của nhà bằng BTCT, mặt bằng bố trí hết sức linh hoạt. Sân thượng quay ra phía đường, tạo cho công trình một mặt đứng dạng rỗng, rất khác biệt với các công trình nhà phố xung quanh. Giữa công trình có một vườn nhỏ thông từ tầng 1 lên mái.
12. Nhà thờ Notre Dame du Haut, Ronchamp, Pháp
Nhà thờ Notre Dame du Haut tại Ronchamp (Chapelle Notre-Dame-du-Haut de Ronchamp) là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng nhất của Le Corbusier, được xây dựng vào năm 1954. Nhà thờ được đánh giá là một trong những công trình kiến trúc tôn giáo được nhiều người biết đến của thế kỷ XX, thu hút 80 ngàn du khách mỗi năm. Công trình được thiết kế theo phong cách hoàn toàn khác biệt với các công trình kiến trúc (thường được thực hiện theo “5 nguyên tắc” ) của Le Corbusier. Người ta cho rằng sự khác biệt này đến từ chuyến thăm của Le Corbusier tới Nhà thờ Hồi giáo Sidi Brahim tại M’Zab Valley, Algeria (Di sản thế giới năm 1982).
Mặc dù công trình có quy mô nhỏ song có hình khối kiến trúc mạnh mẽ và phức tạp, như một khối điêu khắc khổng lồ bằng BTCT, được bao bọc bởi những bức tường dày với các lỗ cửa như các lỗ châu mai của pháo đài. Mái của công trình như cuộn lại, bay lên bầu trời.
Nội thất trong nhà thờ được chiếu sáng bởi khe hở của mái với tường, của các lỗ lớn nhỏ trên tường, tạo thành những nguồn ánh sáng hết sức kỳ ảo.
13. Chòi nghỉ của Le Corbusier, Roquebrune-Cap-Martin, Pháp
Chòi nghỉ của Le Corbusier (Cabanon de Le Corbusier) được xây dựng vào năm 1951, tọa lạc trên bờ biển.
Công trình là một tòa nhà nhỏ bằng gỗ, kích thước 3,66 x 3,66 mét và cao 2,26 mét, được cho là có số đo lấy từ hệ thống Modulor của Le Corbusier. Nội thất hoàn toàn bằng gỗ. Trong diện tích khoảng hơn 13m2, bố trí một góc làm việc với bàn và tủ, thiết bị vệ sinh tại góc, một chiếc giường. Tất cả các tấm gỗ và đồ nội thất được làm sẵn và sau đó lắp ghép tại chỗ; tường màu gỗ, trần với các mảng màu trắng, đỏ và xanh lá cây.
Công trình được cho là kết quả của một nghiên cứu khái niệm về tế bào tối thiểu trong xây dựng nhà ở.
14. Khu hành chính bang Chandigarh, Ấn Độ
Khu hành chính bang Chandigarh (Chandigarh Capitol Complex) trải rộng trên một diện tích khoảng 40 ha, là một biểu tượng chính của kiến trúc thành phố Chandigarh và là dự án lớn nhất của Le Corbusier, gồm:
– Tòa nhà hội đồng lập pháp bang (Parliament Building), được xây dựng vào năm 1950;
– Tòa nhà văn phòng chính phủ bang (Secretariat Building), được xây dựng vào năm 1953;
– Tòa nhà tòa án bang (Palace of Justice), được xây dựng vào năm 1956;
– Dinh thống đốc bang (Governors Palace) và hội trường với tên gọi Tháp bóng đổ (Tower or Shadows) không được xây dựng;
– Đài tưởng niệm liệt sỹ Martyrs (Monument of Martyrs);
– Biểu tượng bàn tay mở (Open Hand).
15. Tu viện Sainte Marie de La Tourette, Éveux, Pháp
Tu viện (Sainte Marie de La Tourette) được xây dựng vào năm 1956 – 1960, được coi là một trong những tòa nhà quan trọng nhất giai đoạn cuối của phong cách kiến trúc hiện đại.
Tu viện nằm trên một sườn đồi dốc, bao gồm hai khối nhà cao 3 – 5 tầng: một khối có mặt bằng hình chữ U và một khối có mặt bằng hình chữ nhật, bố cục tạo thành sân trong với các hành lang cầu kết nối các khối nhà.
Bên trong tổ hợp bố trí các phòng học, phòng làm việc, thư viện, khu vực thư giãn, phòng ăn và một trăm phòng ngủ dành cho giáo viên và sinh viên. Tại đây còn có một nhà thờ (bố trí trong khối chữ nhật).
Công trình có cấu trúc xây dựng bằng BTCT, tường dạng bê tông thô, hình thức kiến trúc nặng nề.
16. Bảo tàng Quốc gia Nghệ thuật phương Tây, Tokyo, Nhật
Bảo tàng Quốc gia về Nghệ thuật phương Tây (National Museum of Western Art Tokyo) hoàn thành vào năm 1959. Công trình được thiết kế với mong muốn trở thành một tác phẩm nghệ thuật sánh với những bức tranh nghệ thuật phương Tây trưng bày bên trong. Bào tàng có mặt bằng hình vuông, cao 3 tầng. Tầng 1 có một phần để trống, phần còn lại là không gian tiếp đón, dịch vu. Hai tầng trên là phòng trưng bày, bố trí xung quanh một không gian giữa cao thông tầng với cửa lấy ánh sáng trên mái. Kết nối không gian giữa các tầng là một hành lang dốc, tạo thành tuyến thăm quan.
17. Nhà Văn hóa Firminy, Loire, Pháp
Nhà văn hóa Firminy (Maison de la Culture de Firminy) nằm tại vùng Loire, Pháp, hoàn thành vào năm 1965.
Công trình nằm trên một vách đá nhân tạo của một mỏ đá cũ, nằm trong quần thể tổ hợp thể thao, đối diện với sân vận động của thành phố. Công trình dài 110m, roongj14m, cao 3 tầng. Trong công trình có một phòng biểu diễn âm nhạc và một khán phòng; nhà hát; các phòng nghệ thuật, quầy bar…Kết cấu mái của nhà là một mái dây căng phủ bê tông.
Video về Các công trình nổi tiếng của kiến trúc sư Le Corbusier
Bản đồ Các công trình kiến trúc nổi tiếng của Le Corbusier
- Biệt thự La Roche và Jeanneret (Maisons La Roche et Jeanneret) https://goo.gl/maps/y7if2mHH48r7t7xv7
- Biệt thự nhỏ trên hồ Geneva (Petite villa au bord du lac Léman) https://goo.gl/maps/ZiDBzrjAuXUWrNRZ8
- Khu phố Fruges (Cité Frugès) https://goo.gl/maps/Pf2taryJZkMUZrU1A
- Dinh thự Guiette (Maison Guiete) https://goo.gl/maps/rB8LJH12NwrmKg2N6
- Biệt thự “Citrohan” và biệt thự Jumelles tại Weissenhof-Siedlung (Maisons de la Weissenhof-Siedlung) https://goo.gl/maps/GFQxUKS3h512ZeB27
- Biệt thự Savoye (Villa Savoye et loge du jardiner) https://goo.gl/maps/ayMNpLHEJsjG5DFv5
- Chung cư Clarté (Immeuble Clarté) https://goo.gl/maps/9yEQptT46rb7e53A8
- Chung cư Porte Molitor (Immeuble locatif à la Porte Molitor) https://goo.gl/maps/nzEQu9RgxjGDqk7M9
- Nhà ở Marseille (Unité d’habitation Marseille) https://goo.gl/maps/Z695uFAwqqyc253Z7
- Nhà máy may Claude et Duval (La Manufacture à Saint- Dié) https://goo.gl/maps/dxFuhxQ5HNuSYFQP9
- Dinh thự Curutchet (Maison du docteur Curutchet) https://g.page/casacurutchetoficial?share
- Nhà thờ Notre Dame du Haut (Chapelle Notre-Dame-du-Haut de Ronchamp) https://goo.gl/maps/fbgytAqkkctZwE1L7
- Chòi nghỉ của Le Corbusier (Cabanon de Le Corbusier) https://goo.gl/maps/YkVEmXKB5trMP75E6
- Tổ hợp công trình hành chính bang tại Chandigarh (Complexe du Capitole) https://goo.gl/maps/RAe4Bryhaz7EiYhk8
- Tu viện Sainte Marie de La Tourette (Couvent Sainte-Marie-de-la-Tourette) https://goo.gl/maps/VhKaVrnc6G9iJW4a9
- Bảo tàng Quốc gia Nghệ thuật phương Tây (Musée National des Beaux-Arts de l’Occident) https://goo.gl/maps/aRtYDrxTm9gywPCB7
- Nhà Văn hóa Firminy (Maison de la Culture de Firminy) https://goo.gl/maps/jcgVJ1QNDmsP2yaA8
Những Di sản Văn hóa/Thiên nhiên Thế giới được UNESCO công nhận