FIFA World Cup (thường gọi đơn giản là World Cup) là giải bóng đá giữa các đội tuyển bóng đá nam quốc gia của những thành viên của Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA). Đây là giải bóng đá lớn nhất thế giới, cũng như là sự kiện thể thao được theo dõi nhiều nhất thế giới, vượt xa cả Thế vận hội Olympic.
Giải đấu đầu tiên là vào năm 1930 và được tổ chức 4 năm 1 lần. Giải bị hoãn 2 lần vào năm 1942 và 1946 vì Chiến tranh thế giới thứ 2.
Chiếc cúp của giải đấu
Từ 1930 – 1970, chiếc cúp Jules Rimet được sử dụng để trao cho đội vô địch. Ban đầu được gọi đơn giản là World Cup hay Coupe du Monde. Nhưng sau này chiếc cúp được đổi tên để vinh danh chủ tịch FIFA Jules Rimet. Vào năm 1970, Brazil đã vô địch World Cup lần thứ 3 và theo luật thì họ được phép giữ vĩnh viễn chiếc cúp Jules Rimet. Sau này chiếc cúp bị đánh cắp vào năm 1983 và không bao giờ lấy lại được.
Sau năm 1970, tức là kỳ World Cup 1974, một chiếc cúp mới đã được thiết kế. Các chuyên gia của FIFA đến từ 7 quốc gia đã đánh giá 53 mô hình và cuối cùng họ chọn mô hình chiếc cúp của nhà thiết kế người Ý Silvio Gazzaniga.
Chiếc cúp mới cao 36cm, làm bằng vàng nguyên khối 18carat, nặng 6,175 kg. Chiếc cúp này không được trao vĩnh viễn cho bất kỳ quốc gia nào. Những đội vô địch sẽ chỉ được giữ cúp cho đến khi lễ kỷ niệm sau trận đấu kết thúc. Sau đó họ sẽ được trao một bản sao mạ vàng của chiếc cúp thay vì chiếc cúp thật.
Các đội vô địch World Cup trong lịch sử
Năm tổ chức | Chủ nhà | Đội vô địch |
1930 | Uruguay | Uruguay |
1934 | Italia | Italia |
1938 | Pháp | Italia |
1950 | Brazil | Uruguay |
1954 | Thụy Sĩ | Tây Đức |
1958 | Thụy Điển | Brazil |
1962 | Chile | Brazil |
1966 | Anh | Anh |
1970 | Mexico | Brazil |
1974 | Tây Đức | Tây Đức |
1978 | Argentina | Argentina |
1982 | Tây Ban Nha | Italia |
1986 | Mexico | Argentina |
1990 | Italia | Tây Đức |
1994 | Mỹ | Brazil |
1998 | Pháp | Pháp |
2002 | Hàn Quốc/ Nhật Bản | Brazil |
2006 | Đức | Italia |
2010 | Nam Phi | Tây Ban Nha |
2014 | Brazil | Đức |
2018 | Nga | Pháp |
Đến nay đã có 79 quốc gia đã từng tham gia ít nhất một kỳ World Cup. Đã có 8 đội tuyển đã lên ngôi vô địch. Với 5 lần vô địch, Brazil là đội giàu thành tích nhất và cũng là quốc gia duy nhất tham dự tất cả các kỳ World Cup từ trước đến giờ.
Các giải thưởng phụ của World Cup
Giải Quả bóng vàng: dành cho cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu
Giải Chiếc giày vàng: dành cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong giải đấu đó
Giải Găng tay vàng: được trao cho thủ môn xuất sắc nhất giải đấu
Giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất: được trao cho cầu thủ trẻ dưới 21 tuổi xuất sắc nhất
Giải FIFA Fair Play: dành cho đội thi đấu fair play nhất của giải đấu
Giải Đội tuyển lôi cuốn nhất: được trao cho đội giành được nhiều phiếu nhất do khán giả bình chọn
Ngoài ra, cũng có một Đội hình tiêu biểu bao gồm những cầu thủ hay nhất của giải đấu.
Thống kê qua các kỳ World Cup
Ba cầu thủ tham dự nhiều kỳ World Cup nhất: Antonio Carbajal của Mexico (1950 – 1966), Lothar Matthaus của Đức (1982 – 1998), Rafael Marquez của Mexico (2002 – 2018) đều đã tham dự 5 kỳ World Cup.
Miroslav Klose của Đức (tham dự từ 2002 – 2014) là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất tại các kỳ World Cup với 16 bàn.
Mario Zagallo của Brazil, Franz Beckenbauer của Đức và Didier Deschamp của Pháp là những người đã vô địch World Cup với tư cách là cầu thủ và huấn luyện viên trưởng.
Vittorio Pozzo của Ý là huấn luyện viên trưởng duy nhất từng giành 2 chức vô địch World Cup (1934 và 1938).
Tất cả các đội vô địch World Cup đều có huấn luyện viên là người bản địa.
Đức và Brazil đã chơi nhiều trận ở World Cup nhất (109 trận). Đức xuất hiện ở nhiều trận chung kết nhất (8 trận), bán kết (13 trận), tứ kết (16 trận). Brazil lại là đội có nhiều trận thắng nhất (73) và ghi được nhiều bàn thắng nhất (229).